Kees Zoeteman Het was rond 1970 dat ik de National Mall van Washington D.C. leerde kennen. Ik had als jonge onderzoeker een studiebeurs van het German Marshall Fund gekregen om 5 weken lang laboratoria door heel de VS te bezoeken die zich met de gevolgen van...
Kees Zoeteman Dieter Hammer las op deze website over project-Apocalypse en stuurde me vervolgens een berichtje of ik ook het werk van Charles Kovacs kende. Die gang van zaken is precies zoals ik aanvankelijk had gehoopt: met elkaar onze inzichten over dit heilige boek...
Kees Zoeteman Op het eerste gezicht lijkt er weinig aanleiding om het christelijke gebed ‘Onze Vader’ in verband te brengen met de Apocalypse. Maar er is meer verwantschap dan je op het eerste gezicht verwacht. Zowel het gebed als het boek zijn reiskost voor de...
Kees Zoeteman Wie de cover leest van het in het Nederlands vertaalde boek (Uitgeverij Ten Have, 2012) van de Amerikaanse Elaine Pagels, krijgt als eerste indruk hier in kontakt te komen met de laatste waarheid over de Apocalypse. ‘Johannes schreef zijn boek als een...
De oostenrijker Wolfgang Peter (geboren 13 november 1957) is sinds het voorjaar van 2020 begonnen met een reeks wekelijkse lezingen over de Apocalypse in Perchtoldsdorf bei Wien. Deze lezingen zijn op Youtube gedocumenteerd door Francois Hagdorn. Wolfgang Peter is...
Kees Zoeteman Het boek van Friedrich Benesch (1907-1991) over de Apocalypse, (Stuttgart: Urachhaus, 1981) was al bijna veertig jaar oud toen ik het in een tweedehandsboekenzaak in Zeist in handen kreeg. Het bijzondere ervan is dat het ingaat op een thema dat ik al...
Kees Zoeteman In de NRC van 31 oktober & 1 november 2020 stond in het wetenschapskatern een prikkelend artikel over het zelf van de mens met de titel ‘We hebben geen zelf’. Omdat de Apocalypse eigenlijk één groot gedicht is over het essentiële belang van het Zelf...
Kees Zoeteman De geestelijke wereld is voor ons gevoel soms erg ver weg, onbereikbaar ver. Hoe komt dat? Is dat omdat die wereld er niet is of omdat wij er niet voor open staan? En zijn er plaatsen en omstandigheden waardoor de scheiding tussen de stoffelijke en...
Kees Zoeteman Dit artikel is mede tot stand gekomen op basis van suggesties en commentaar van Jaap Sijmons en verschenen in verkorte versie in Motief, nr 247, november 2020, p.12-14. Wie in de gelegenheid is geweest het 14e-eeuwse Wandtapijt van de Apocalypse in het...
Kees Zoeteman Carin Anderson (info: 06-46064661 en https://carinanderson.nl/), geboren in 1959 te Groningen, gaf 17 oktober 2020 een expositie van ca 30 schilderijen die zij de afgelopen 15 jaar heeft gemaakt waarbij het thema Tussen licht en duisternis in doorleefde...
Kees Zoeteman De Apocalypse roept ieder mens op zich om te keren en weer de verbinding met de geest te vinden. Daar ligt het toekomstperspectief van mens en Aarde. De wereld van de geest is voor ons bewustzijn echter steeds verder achter een sluier verdwenen. De...
Kees Zoeteman Het is opvallend hoe vaak de Apocalypse nog in ons spraakgebruik voorkomt. Maar niet als een hoopvol perspectief. Een voorbeeld: ‘Of China in 2050 de VS van de eerste plaats heeft verdrongen als machtigste land? Ze heeft geen idee. “Wie weet is er dan al...
Kees Zoeteman Op een afstand gezien, lijkt de Apocalypse alleen te gaan over scheiding en vereniging. Opdat de mens zich kan verenigen met zijn schepper moet de mens zich innerlijk ontwikkelen en wat die vereniging in de weg staat moet worden afgescheiden. Scheiden...
Kees Zoeteman Met mijn kleinzoon, hij is inmiddels achttien, kwam ik vroeger wel eens te spreken over de vraag of God bestaat. Hij dacht van niet. Omdat dit zo’n kwestie is waar je een ander moeilijk van kunt overtuigen, stelde ik hem de vervolgvraag: Weet je dat...
Kees Zoeteman Wie een overzicht wil krijgen van een moderne christelijk theologische interpretatie van de Apocalypse vindt veel interessante invalshoeken in het boek The Revelation of Jesus Christ van Margaret Barker dat in het jaar 2000 werd gepubliceerd bij T&T...
Kees Zoeteman Al in 1909 wees Rudolf Steiner erop dat in onze huidige vijfde cultuurperiode (Sardis) en in de periode die hierop volgt (Filadelfia) een sterke oppositionele kracht werkzaam wordt. Deze is erop gericht om de mensheid, die in zich opneemt het...
Kees Zoeteman Er zijn overeenkomsten tussen apocalyptische begrippen en de Egyptische mystiek (https://www.project-apocalypse.nl/uitleg-tekstfragementen-fragment-1/apocalypse-beter-begrijpen-vanuit-egyptische-wortels/). We kunnen ons ook de vraag stellen of er nog...
Kees Zoeteman De dood zo lang mogelijk uitstellen, is ons devies ook al kost dat soms veel moeite. Immers, na de dood is het afgelopen met ons bestaan. Met alles. Of op zijn minst zijn we er niet zeker van of er nog iets is na het sterven. Hoe je ook tegen de dood...
Kees Zoeteman Ook over de rol van geld, als uitdrukking van onze interesse in de materialistische aspecten van het bestaan, zijn er plaatsen in de Apocalypse te vinden. Allereerst kunnen we die vinden in de brieven aan de zeven gemeenten. Maar de gevolgen van de...
Jana Loose en Kees Zoeteman (gepubliceerd op 1 mei 2020 in het blad Motief van de Antroposofische Vereniging in Nederland, nummer 242, p 10-13) Het laatste boek van de bijbel, de Apocalypse, wordt gezien als het meest mysterieuze en onbegrijpelijke. De in dit boek...
In mei 2020 is in het blad Motief van de Antroposofische Vereniging in Nederland een artikel over de Egyptische wortels van de Apocalypse verschenen van de hand van Egyptologe Jana Loose en mij. Klik voor het lezen van het artikel op de titel:...
Kees Zoeteman De door de Corona (Covid-19) maatregelen van maart 2020 verlaten straten van onze grote steden roepen al gauw een apocalyptische associatie op. Of zoals Ilja Leonard Pfeijffer het verwoordt in de beschrijving van de straat waar hij woont in Genua: ‘De...
De voorstanders van kernenergie verbazen zich erover dat de tot nu vrij massieve tegenstand in ons land zich niet laat overtuigen door de in hun ogen sterke argumenten vóór. De laatste decennia is bij de argumenten vóór nog het argument gekomen dat het grotendeels...
De gevolgen van klimaatverandering De branden in januari 2020 in het zuiden van Australië, waarbij ruim twee-en-een-half keer het oppervlak van Nederland opging in vlammen, riepen bij Annemarie Kas, Zuid-Oost Azië correspondent van NRC, ‘apocalyptische gevoelens’ op...
Ik liep bij toeval in december 2019 het Stedelijk Museum te Amsterdam binnen. Er was een tentoonstelling, getiteld ‘Chagall, Picasso, Mondrian and others, Migrant Artists in Paris, Exhibition - 21 Sep 2019 until 2 Feb 2020’. En tot mijn verrassing kwam ik van Marc...
Zomer 2019 kwam het boek Apocalypse im Ich in de handel (175 pagina's, 18 afbeeldingen, ISBN 978-3-7235-1612-6, Verlag am Goetheanum, Dornach, Zwitserland). Het bevat acht bijdragen, die bestaan uit omgewerkte voordrachten over de Apocalypse tijdens een bijeenkomst in...
De tijdgeest is een merkwaardig begrip dat we gemakkelijk gebruiken zonder erbij stil te staan wat dé tijdgeest is. In woordenboeken (bv https://www.mijnwoordenboek.nl/Tijdgeest/1) vind je voor het begrip tijdgeest betekenissen zoals: ‘denkwijze in een zeker...
Hoewel het op het eerste gezicht wat vergezocht lijkt om de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties in verband te brengen met de Apocalypse wordt in deze bijdrage uiteen gezet dat dit hier toch steekhoudende argumenten voor bestaan. Deze doelen zijn te...
Tijdens de studiemiddag over de betekenis van de Apocalypse in onze tijd kwamen een aantal initiatieven samen waaraan de afgelopen jaren intensief is gewerkt. Het programma omvatte als opening een presentatie van Jaap Sijmons, oud-voorzitter van de Antroposofische...
De spiraal van 56 tekstfragmenten op deze website kent tevens een zevental plus één stralen, gaand vanuit het centrum naar de omgeving. Elke straal biedt een andere doorsnede van het grote inwijdingsverhaal van de Apocalypse. Door de straalkenmerken te leren kennen...
Op zondag 7 april 2019, aanvang 15.30 uur, wordt een euritmie uitvoering gegeven voor leden van de Antroposofische Vereniging in Nederland door de projectgroep Apocalyps in het Elisabeth Vreedehuis, Riouwstraat 1, Den Haag. Het thema is 'Het openen van de zeven...
Kees Zoeteman Onderstaand is op basis van een aantal ervaringen bij bedrijven en organisaties een handreiking opgesteld hoe de Apocalypse gebruikt kan worden bij het onderkennen van ontwikkelingsopgaven in organisaties, welke valkuilen er bestaan die het handelen...
Dan wordt de Apocalypse afgesloten met een nawoord, waarin meerdere stemmen afwisselend klinken, de engel die Johannes leidde bij het uitgieten van de toornschalen, de Christus, de Heilige Geest en Johannes. Er is nu geen visioen meer. Christus roept: Zie, ik kom...
En dan is in de visioenen van Johannes het grote moment aangebroken dat na het oplossen van de oude hemel en de oude aarde er een nieuwe hemel en nieuwe aarde verschijnen. In dit zevende en laatste grote visioen na het uitgieten van de zevende toornschaal komt de...
In het zesde visioen van Johannes, na het uitgieten van de zevende toornschaal is, zoals steeds bij het getal zes, de beslissende fase aangebroken. De Christuslogos en de eeuwigheid braken binnen in de tijd bij het 1000-jarige rijk, zoals we bij het vijfde visioen...
Het vijfde grote visioen van Johannes, na het uitgieten van de zevende toornschaal, maakt, samen met de twee visioenen die hierna volgen, deel uit van het opbouwen van het geestesrijk. Voor deze drie visioenen (het duizendjarige rijk, het wereldgericht en het hemelse...
In het vierde visioen na het uitgieten van de zevende toornschaal zien we de hemel geopend en een ruiter in een wit gewaad gezeten op een wit paard. Hij leidt de legioenen die gekozen hebben voor de geest. Nu komen ook te voorschijn de ahrimanische legioenen van het...
In het derde visioen na het uitgieten van de zevende toornschaal klinkt, na het vallen van Babylon, viermaal de juichkreet 'Halleluja!'. De feestelijk toon in dit visioen staat in sterk contrast met het vorige, en het bruist van de veelstemmige hemelse koren. Dit...
In dit tweede visioen na het uitgieten van de zevende toornschaal wordt de uitwerking van de val van Babylon beschreven. Een van heerlijkheid stralende engel daalt af en kondigt aan dat Babylon is gevallen en een woonplaats is geworden van demonen. Het volk van God...
De Apocalypse vindt na het uitgieten van de zeven toornschalen zijn voltooiing in zeven grote visioenen, zoals dat ook het geval was na het klinken van de zeven bazuinen. Aan het slot treffen we aan de bestijging van de heilige berg van Sion en de beschrijving van het...
Met het betreden van het binnenste van de hemelse tempel stort wat over is van de fysieke aarde met groot geraas ineen. De grote stad breekt in drie delen en de steden van de heidenen storten in, evenals het grote Babylon. Eilanden en bergen worden niet meer gevonden...
Bij het uitgieten van de zevende schaal in de lucht, in het hogere geestelijke gebied van de mentale wereld, klinken vanuit de tempel de woorden ‘Het is volbracht’. In deze fase is het verschil tussen de zevende straal en achtste overgangsstraal aan het vervagen....
Opnieuw zijn we beland op de zesde straal, nu bij de ronde van de toornschalen. Bij de zesde straal zijn de tegenstellingen op de spits gedreven en moet er een keuze volgen. Daar komt bij, zoals reeds ter sprake kwam bij de bazuinen, dat de culminatie van het kwade...
Najaar 2018 verscheen het belangwekkende boek ‘Transhumanisme en de toekomst van het mens-zijn’ van de leden van een Nederlandse werkgroep van de internationale Hogeschool voor Geesteswetenschap (Dornach, Zwitserland) onder leiding van Dieter Hammer, emeritus...
De volgende drie schalen raken, net als de laatste drie bazuinen, niet een aardse of natuurgebonden sfeer. De laatste drie schalen betreffen vooral de mensen zelf en de in hen werkzame tegenkrachten: het anti-Christus rijk, zijn koningen en zijn hoofdstad. De vijfde...
De vierde schaal wordt niet op een elementensfeer van de Aarde, maar op de Zon uitgegoten, de plaats die het centrum van ons zonnestelsel en van ons innerlijke vuur, het Ik, vormt. De mensen worden door de hitte van het vuur verzengd, maar zij lasteren God en...
De derde schaal wordt uitgegoten in de rivieren en fonteinen, die het persoonlijke innerlijke leven symboliseren, de menselijke ziel (het astrale lichaam). In plaats van het nastreven van het leven van de heiligen en hun hoge morele idealen, vervalt de levensbron voor...
De tweede schaal wordt uitgegoten over de zee. De zee staat symbool voor de levenskrachten (het etherlichaam) van mens en aarde. Het bloed dat binnen de mens drager was van het leven, wordt buiten de mens tot teken van de dood. Alle levende en bezielde wezens in de...
Met het 41ste tekstfragment krijgen we te zien wat de gevolgen van het uitgieten van de eerste schaal van Gods wilskracht op Aarde zijn. De mensen met het merkteken van het beest krijgen zweren, pijnlijk en boosaardig. Bock (p.250-278) beschrijft dat hij verwachtte...
Bij dit 40ste tekstfragment zijn we beland op de achtste straal van de spiraal, het moment van de transitie naar een volgend hoger bewustzijnsniveau en een volgende cyclus. De geur uit de tempel van de heerlijkheid Gods komt ons al toegewaaid. Is het beeld het kenmerk...
Opnieuw krijgen we, nu in het zevende grote beeld, een vooruitblik op wat er na het verklinken van de zevende bazuin zich gaat ontvouwen. Met dit zevende grote beeld wordt de rij van zeven beelden die volgen op het klinken van de zevende bazuin afgesloten. Voordat de...
In het zesde grote beeld na de zevende bazuin ziet Johannes op een wolk gezeten een gestalte lijkend op de Mensenzoon, waarmee de Apocalypse een aanvang nam. Nu heeft hij een gouden kroon op zijn hoofd en een sikkel om te oogsten in zijn hand. Vervolgens treden drie...
Na het klinken van de zevende bazuin volgen zeven grote beelden waarbij het vierde beeld van Christus met de 144.000 verzegelden op de berg Sion de zin van de ontwikkelingen heeft onthuld: de hereniging van de gereinigde Aarde met de Zon en, in het Lam opgenomen, de...
Bock (p.222-232) merkt op dat bij de overgang van hoofdstuk 13 naar 14 er een andere toon, een andere stemming optreedt. Een vooruitblik op het land van de eeuwigheid wordt gegeven dat zich voorbij de drempel, die door de tegenkrachten wordt bewaakt, bevindt. We zien...
Bij de engel die Johannes de opdracht gaf het boekje te nemen, zie tekstfragment 29, was er een situatie waarbij deze met een voet op de zee en een voet op het land stond. Nu is het Johannes zelf die de stap richting de zee heeft gemaakt en op het zand van de zee...
In het 34ste tekstfragment ontmoeten we opnieuw een iconisch beeld dat twee millennia de Europese cultuur heeft beïnvloed. Michael die strijdt met de draak. In welke katholieke kerk is deze afbeelding niet te vinden als symbool voor de strijd die elk mens in zichzelf...
Zoals bij het begin van de Apocalypse Johannes ons het overweldigende beeld van de Mensenzoon schildert, krijgen we bij het begin van de tweede helft van de Apocalypse, na het klinken van de zevende bazuin, opnieuw een groots beeld te zien dat we nooit meer kunnen...
Na het klinken van de zevende bazuin kan de geestelijke mens de 24 oudsten om Gods troon gaan waarnemen en wordt de tempel geopend. De mens wordt een blik vergund op wat in de tempel was verborgen in het Heilige der heiligen, de ark. De ark is bij het joodse volk een...
Dan klinkt de zevende bazuin. De belangrijkste opgave van de fysieke aarde is nu volbracht, het toestromen van de liefde in het Ik van de mens die zijn hart heeft geopend, zoals op de Oude Maan de hoofdopgave was het toestromen van de wijsheid, die de mens daarna stap...
Zoals in het Zegeltijdperk het verzegelde boek centraal stond en het Bazuintijdperk zich afspeelde voor het altaar van God, zo naderen we God nog meer doordat het centrale punt van handeling de tempel in de hemel blijkt te zijn. Maar om die te naderen zal het boze...
Voor de zevende bazuin klinkt, wordt ons een nieuw beeld getoond. Bij het klinken van de zevende bazuin zal het fysieke lichaam geheel oplossen en het geestelijke deel van de mens zal voortleven. Dat herkennen we in het Manas, de veredelde astrale krachten van ons...
In de tweede helft van 2018 verscheen het kleine boekje van Judith von Halle over Die Apokalypse des Johannes, Bindeglied zwischen judischer Mystik und christlich-anthroposophischer Geisteswisschenschaft. Het betreft twee voordrachten die zij op 18 en 25 Oktober 2003...
En bij het klinken van de zesde bazuin worden vier engelen ontbonden om een derde deel van de mensen te doden. Deze vier engelen werden ook al genoemd bij het zesde zegel, maar werden toen nog in toom gehouden. De vier engelen zijn gebonden bij de Eufraat. In het boek...
Zoals hiervoor aangegeven, komt er na het klinken van de vierde bazuin een andere beweging op gang die pas echt zichtbaar wordt bij het klinken van de vijfde bazuin. Nu wordt de put van de afgrond geopend waarin het kwaad was verborgen. Door wie? Door de ster gevallen...
De laatste drie bazuinen, die tegelijk de drie weeën zijn, worden door het schouwen van de vliegende arend in de hemel ingeleid. Hier verheft de menselijke ziel zich, aldus Dullaart (p. 58) als een adelaar tot grote hoogte van waar uit de toekomstige gebeurtenissen...
Bij het klinken van de vierde bazuin trekt het vuurelement zich terug en is er geen sprake meer van een vallende beweging. De aardse slimheid wordt zo dominant dat het laatste uitzicht op het bovenzinnelijke wereld-al, zoals die zich uitdrukt in Maan, Zon en sterren,...
Bij het klinken van de derde bazuin valt een grote ster brandend als een fakkel naar beneden, wiens naam Alsem ofwel ‘bitterheid’ is. Bock (p.130-148) brengt dit in verband met de bitterheid die volgt op een ik-ontwikkeling waarin de mens tot een samentrekkende en...
Bij de tweede bazuin treffen we opnieuw het op aarde vallende vuur aan in de vorm van een grote vuurgloed als een brandende berg, met veel onheil als gevolg voor de zee en de bewoners daarvan. Schult (p.146) ziet in de neerstortende berg van vuur weer de combinatie...
De bazuinen zullen klinken in de slotfase van de huidige incarnatie van onze planeet. De bazuinen kennen hun parallel met de zegels. Met het openen van de zegels wordt de persoonlijkheid van de mens gereinigd, wanneer de bazuinen klinken wordt de ziel van de mens...
In dit deel van de Openbaring wordt het zevende zegel geopend, waarna er niet nog meer schokkende gebeurtenissen volgen, maar er juist een stilte in de hemel is. Zoals bij tekstfragmenten 19 en 20 werd toegelicht, is veel van de betekenis van het zevende zegel daar al...
Dit tekstfragment heeft, na de verzegeling van de 144.000, als centraal thema de schare die niemand tellen kan, uit alle landen en volkeren, die verschijnt voor Gods troon en voor het Lam en die hun gewaad wit hebben gewassen door het bloed van het Lam. Het is een...
Na de opening van het zesde zegel, heeft dit deel als centraal thema de vertegenwoordigers uit de twaalf stammen die aan hun voorhoofd verzegeld worden. Alle rampspoed en neergang, die met het openen van het zesde zegel ontketend wordt, zal voorbij gaan aan hen die...
Bij het openen van het zesde zegel, waarin de cultuurperiode van Filadelfia doorwerkt, wordt ons, na de in ons innerlijk plaatsvindende gebeurtenissen, een blik vergund in wat er in de verdere toekomst in de buitenwereld gaat plaatsvinden: het verdwijnen van de...
Bij het openen van het vijfde zegel kan het ondergegane beeld van het paard, het symbool voor de menselijke intelligentie, niet langer het thema zijn, aldus Steiner op 24 juni 1908. De Christus impuls is in het midden van de Na-atlantische tijdperk aan de mens gegeven...
Bij het openen van het vierde zegel verschijnt de hoeder van het westen, Nabu-Mercurius, de ruiter op het vale paard, die als naam de Dood heeft en die wordt nagevolgd door de onderwereld met de geesten van de diepte (Schult, p.116). Onder de vier elementen behoort de...
Na het openen van het derde zegel verschijnt de ruiter op het zwarte paard met de weegschaal in zijn hand. De ruiter op het zwarte paard is Ninurta-Saturnus. De weegschaal is het symbool van Saturnus. In het sterrenbeeld Weegschaal, waar de zomer in de winter en de...
Als het tweede zegel geopend wordt verschijnt de hoeder van het noorden, Nergal-Mars, de ruiter op het rode paard met het grote zwaard. Als god van de oorlog neemt hij de vrede van de aarde en doodt met zijn zwaard. Het zwaard herinnert aan de oude Perzische cultuur...
Met het openen van de zegels begint, aldus Schult (p.113), de Apocalypse pas echt. Nu wordt het plan van God met de wereld geopend. Al het voorgaande was voorbereiding. Met de zeven zendbrieven is de historische ontwikkeling van de mensheid getoond, in het bijzonder...
Het troongezicht opent een nieuwe ronde van gebeurtenissen die gaan over het ontzegelen van het boek dat de Ene op de troon in zijn rechterhand houdt. In het zevenvoudig verzegelde boek staat de weg naar de hoogste wijsheid opgetekend (Steiner, GA 8, p.120). De zegels...
De zevende brief aan de gemeente Laodicea bracht ons bij het beeld van de troon van God en refereerde daarmee aan het bereiken van een hoger bewustzijnsniveau, een hoger geestelijk gebied. Dit deel van de Openbaring toont wat dan zichtbaar wordt. Johannes kreeg al een...
De brief aan de gemeente Laodicea vormt de afsluiting van de zeven brieven en beschrijft onze opgave in de zevende en tegelijk laatste cultuurperiode (5733 - 7893) van het Na-atlantische tijdperk. Deze zevende cultuurperiode wordt ook wel met Amerikaanse...
In de brief aan de gemeente in Filadelfia wordt een heel nieuwe fase in de mensheidsontwikkeling zichtbaar, de zesde cultuurperiode. De zesde cultuurperiode is een voorafspiegeling van het grote tijdperk dat op het huidige vijfde of Na-atlantische tijdperk zal volgen,...
Sardis ligt vlakbij het moderne Salihli en de naam is nog herkenbaar in het dorpje Sart. Sardis was de beroemde rijke hoofdstad van de provincie Lydia van het Romeinse rijk en dateert van ca. 5.000 voor Christus. Herodotus beschreef de belangrijke rol van de...
Lag in Pergamon de oude Akropolis buiten de moderne stad en bleef deze daardoor goed bewaard, in Thyatira zijn de restanten van de eerste christelijke gemeente nauwelijks nog te vinden. Ze liggen in een vierkant wijkje in het centrum en de rest is door de stad...
De gemeente Pergamon, nu Bergama geheten, ligt ten noorden van Smyrna, zo’n 25 kilometer landinwaarts vanaf de kust die tegenover het eiland Lesbos ligt. Het is eveneens binnen het Romeinse rijk een zeer belangrijke grote stad met een Akropolis die majesteitelijk op...
De strijd tussen Ormuzd en Ahriman, http://www.worldexplorer.be/leer_van_zarathoestra.htm De gemeente Smyrna, gelegen op de plek van de huidige grote havenstad Izmir, was in de tijd van Johannes de belangrijkste haven- en handelsstad van Klein-Azie. Nog steeds noemen...
Artemis te Efeze (1st eeuw, Romeinse copie van beeld in de Tempel van Efeze. (bron: www.flickr.com/photos/22174859@N00/382153782/) Met het in stappen doorlopen van de zeven gemeenten, de zeven zegels, de zeven bazuinen en de zeven toornschalen beweegt het menselijke...
De grot op Patmos waar Johannes zijn openbaring kreeg. Johannes begint in dit derde fragment met te vertellen dat hij een van ons is en waar hij zich bevond toen hij zijn visioen kreeg naar plaats en tijd: hij was op Patmos en het was op een zondag, de aan de zon en...
Openbaring 1: 4-8
Openbaring 1: 1-3
