Kees Zoeteman

Aanleiding

Op zaterdag 2 juli 2022 vond de werkconferentie Apocalypse nu: werken aan innerlijk houvast plaats in het Vreedehuis te Den Haag. Aan de hand van de thema’s samenleving, religie en kunst is via werkgroepen actief met het onderwerp aan de slag gegaan.

De conferentie is een initiatief van Ignaz Anderson, genomen drie jaar geleden vanuit de Iona Stichting. Door Corona moest de bijeenkomst helaas diverse malen worden uitgesteld, maar Christine Geertsema van de Iona Stichting heeft de organisatie tenslotte rond weten te krijgen.

Doel was om gezamenlijk de schatten van de Apocalypse toegankelijk en werkzaam te maken voor de uitdagingen in onze tijd en bij te dragen aan het bepalen van de eigen positie hierin.

Priester Lisette Buisman opende de werkconferentie met een lezing over de 7 apocalyptische zegels van de in 2011 overleden Eva Mees, die apart is weer gegeven. Eva Mees was violiste en kunstzinnig therapeute, en heeft de opleiding voor kunstzinnige therapie, de Wervel, samen met haar man, de arts Leen Mees, in Nederland opgericht. Deze zegels zijn een inspiratie uit de Apocalypse van Rudolf Steiner. Eva heeft deze richtlijnen voor de zegels op eigen wijze in pastel vormgegeven, zoals in de lezing van Lisette Buisman is getoond. Ephraïm van IJzerlooy omlijstte de tekst die bij het zegel hoort met de cello. Een compilatie hiervan is apart te beluisteren door onderstaand adres bij naar Google te kopiëren :  https://www.youtube.com/watch?v=t8HgsyGAGvc&t=191s

Wetenschapper Kees Zoeteman gaf vervolgens een lezing met als titel: Omgaan met moderne vormen van goed en kwaad, waarvan de Power Point presentatie apart is weer gegeven.

In de middag gingen drie werkgroepen aan de slag met de thema’s kunst (onder begeleiding van Carin Anderson), religieuze introspectie (onder begeleiding van Lisette Buisman) en gesprekken hoe in maatschappelijke omstandigheden met apocalyptische uitdagingen kan worden omgegaan (onder begeleiding van Kees Zoeteman).  

De kunstwerken uit de werkgroepen van Carin Anderson

De werkstukken die in de werkgroepen met Carin Anderson zijn ontstaan, zijn hieronder weer gegeven.

 Werkstukken van de deelnemers

Impressie van het gesprek over de Apocalypse en omgaan met de maatschappelijke signalen in onze tijd

Het gesprek van Kees Zoeteman vond plaats met twee panelleden, Astrid van Zon, eindverantwoordelijke Urtica de Vijfsprong, een zorg en landbouw bedrijf, en Ignaz Anderson, 15 jaar directeur Iona Stichting en  Bestuurslid van o.a. Lab Toekomstige Generaties en Worldconnectors/Earth Charter, en de aanwezigen.

In onze huidige cultuurperiode spelen niet alleen oude vormen van het kwade: het eigenbelang nastreven ten koste van het algemene belang, en het terugbrengen van keuzes  tot uitsluitend materiële kwesties; maar ook een nieuwe vorm van het kwade: het aantasten van het ik, de identiteit van de mens, de geestelijke groeikern in de mens. Nieuwe technische ontwikkelingen in de farmacie, de IT, de landbouw, de communicatietechnieken en media, etc. werken dit in de hand.  Hoe vinden we in een wereld waarin deze krachten steeds sterker werken de weg terug naar de wereld van de geest? Hoe belopen we een moreel pad? Vertrouwen we op eigen inzicht en geloof?

In het gesprek kon in worden gegaan op vragen zoals:

1. Hoe geef je in jouw organisatie vorm aan duurzaamheid, biologische landbouw of mensgerichte zorg?
2. Welke nieuwe technologische ontwikkelingen helpen hierbij of staan hierbij juist in de weg?
3. Kan je vormen herkennen die een aanslag op het ik van de directie en/of medewerkers doen?
4. Wat kom je als aanvechtingen en externe weerstanden tegen als je je eigen inspiratie als CEO-eindverantwoordelijke wilt volgen? En hoe ga je daar dan mee om?
5. Liggen weerstanden meer op het hogere bestuurlijke niveau (Raad van Commissarissen e.d.) of bij de eigen staf en medewerkers?
6. Kan je voorbeelden geven hoe je wel of juist niet om moet gaan met tegenslagen op dit gebied in de praktijk?
7. Waar let je op als je in de publiciteit treedt?

Onderstaand worden enkele van de besproken thema’s nader belicht.

Zelf-ondernemende teams

Het wordt belangrijk gevonden dat ieder mens in de organisatie  onderzoekend aanwezig kan zijn en blijven Dat is een belangrijke voorwaarde voor het wekken van de Christus impuls van de broederliefde. Alle deelnemers moeten de ruimte krijgen om daarmee een eigen verbinding te maken. Wie ben je als mens en hoe kan je van daaruit bijdragen? Dat is daarbij een centrale vraag om vervolgens steeds meer te gaan handelen vanuit bewustzijn. Ook is van belang dieren en planten als soort meer zichtbaar te maken. Bij Urtica de Vijfsprong, bij voorbeeld, is uit het streven naar handelen vanuit bewustzijn het werken met zelf-ondernemende teams voortgekomen. Het ideaal hierbij is ‘het witte kleed’ (de gereinigde ziel) dat in de brief aan de gemeente Sardes als toekomst belofte wordt genoemd. Ieder mens draagt het witte kleed in zich. De vraag daarbij is of je bereid bent om onder ogen te zien wat je in jezelf tegen komt. Terughouding bij de leiding van een organisatie is nodig om ruimte te scheppen voor elke betrokkene, vanuit de gedachte dat ieder het goede wil.

Innerlijke duurzaamheid

Het begint met de bereidheid steeds opnieuw de ‘waartoe vraag’ te stellen, waarna samen de vorm die past kan worden bepaald. Waartoe dienen bepaalde structuren? Om bij voorbeeld tot True Price Accounting te komen gaat het erom vragen naar voren te brengen die nooit meer gesteld worden. Een zelfde probleem heeft zich voorgedaan rond de certificaten van Triodosbank. We worstelen nog vaak met egoïsme tegenover sociale broederschap in de economie. Een voorbeeld van een oude structuur is het werken met bonussen. Hoe het beter kan, kunnen we op kleine schaal oefenen.

Het gaat om het balanceren tussen vorm en beweging. Zonder beweging rest de dood. Tussen vorm en beweging blijven we in wording. Vrijwilligerswerk, arbeid en natuur worden nog steeds niet gerekend tot de reële economie. Het geld zit op de verkeerde plek. Broederlijkheid is een vorm van economisch leven. Het zou beter zijn geen belasting op arbeid maar op gebruik van grondstoffen te heffen. De consument moet geprikkeld worden meer naar True Pricing te handelen.

Bovenbazen

De financiële wereld bepaalt in grote mate wat er gebeurt. Illustratief is Maarten Toonder’s strip over Ollie B. Bommel en de Bovenbazen. De dominantie van een heel klein aantal multinationals is angstwekkend geworden en geeft de mensen ook een machteloos gevoel. Het doet denken aan de overweldiging die van Sorat uitgaat. Dit vraagt als reactie om in het klein opnieuw te beginnen vanuit eigen kracht. Of bij grote arbeidsconflicten om te leren te de-escaleren. Het kan helpen om aan de start van een ontmoeting met financiers (bijv. in de zorg) begrippen of visioenen uit de Apocalypse bij een gesprek in te brengen, waardoor een andere dialoog ontstaat. Voorbeelden zijn de Jonkvrouw bekleed met de Zon, of de strijd van Michael met de draak. Aan de deelnemers kan gevraagd worden na een korte stilte om het beeld op te nemen en te vragen welke associaties een dergelijk beeld  oproept. Er wordt zo een andere, meer open, laag aangesproken bij de deelnemers .

Crisis van het Ik en de technologie (het systeem)

Het ‘elektronisch-cliënten dossier’ is een voorbeeld van de niet te stoppen technologische greep op het werk in de gezondheidszorg, al zijn er ook efficiency voordelen mee verbonden. Daar is nodig om het Ik te blijven wekken bij medewerkers en ook de patiënten. De veeleisende en complexe administratiesystemen drukken mensen weg van hun eigenlijke werk. Techniek dwingt de mens naar de achtergrond. Deze dwang leidt tot het roven van menselijke vaardigheden. Ook gaat vaak het gezonde verstand verloren. De zeer vroege introductie van de iPad bij kinderen is een ander voorbeeld hiervan. Die systeemdwang vergt tegenwicht. Informatie kan je met een computer doorgeven, betekenis niet. Toch gaat de robot ook oprukken in de zorg. En komt er het digitale paspoort. Het tegengif moet komen van het meer zichtbaar laten worden van de mensen. Hoe kunnen mensen weer zelf verantwoordelijkheid nemen? Hoe wek je de Christus impuls? Zelf de touwtjes in handen nemen staat daarbij voorop. Zie de Mensenzoon in de ander, maar ook in jezelf. Ga zelf grenzen stellen. Ga buiten het systeem staan door zelfonderneming. Zie ook buurtinitiatieven. Laat kinderen zich afvragen wat er achter de werkelijkheid zit.

Reclame

Bij uitingen naar de media is het belangrijk feiten en empathie over te brengen. Belangrijk is om waarachtig te blijven ook als er iets niet goed is gegaan. Dan daar eerlijk over berichten. Ieder moet zich zelf een mening kunnen vormen. In Egypte heet dat Ma’at, dat is de godin die een rechtopstaande veer op haar hoofd draagt en voor evenwicht en orde staat.

Lunchpauze in de tuin