Opening expositie apocalyptische visioenen in beeld; een sfeerimpressie van Jaco Tavenier

24 april 2023 | Apocalypse in discussie, Blog, Nieuws | 0 Reacties

Afgelopen zaterdag 22 april vond een kleine apocalyptische beeldenstorm  plaats in Rotterdam. Het weer had die dag beter gekund maar velen hadden regen en wind getrotseerd om aanwezig te zijn bij de opening van de beelden expositie van Kees Zoeteman. Kees liet in deze tentoonstelling hoofd, hart en handen samen komen. Zijn beelden zijn werk van 3 jaar noeste arbeid in pre- , post- en Corona tijd en werden deze middag ‘out in the open’ voor zo’n ruim 40 belangstellenden getoond. Kees zou Kees niet zijn als de beelden voor zichzelf hadden moeten spreken dus was er enige spirituele en historische en filosofische context om de beelden heen gebouwd. Nodig? Ja, dat mag je wel zeggen.

Astrid van Zon, die haar huis die middag gastvrij had opengesteld, verzorgde de aftrap met een korte verwijzing naar het ontstaansproces van deze beeldengroep die tot nu in Zeist in het atelier hadden liggen  wachten op … hun openbaring aan de wereld. Deze beelden groep verdiende beter, vandaar het initiatief voor deze tentoonstelling.  Kees nam het stokje van haar over en hield een beknopte introductie over de binnenwereld van de Apocalypse waarbij hij 25 jaar terug ging in de tijd, toen hij als plaatsvervangend DG bij het ministerie van VROM een sabbatical gebruikte om op Patmos dieper door te dringen in het verhaal van Johannes die daar rond het jaar 90 verbleef en daar zijn visioenen kreeg die zijn opgetekend als de Openbaringen in het laatst opgenomen Bijbelboek.

‘Visioenen en dromen gaan makkelijk samen op dat eiland’ vertelde Kees, zeker als je de tijd neemt en je alleen reist waarbij de reis naar binnen zeker een net zo belangrijke is als de reis die je buiten je zelf maakt. Kees had makkelijk een middag kunnen vullen met wat hij daar op Patmos heeft beleefd en welke betekenissen je aan het heilige getal 7 kan toeschrijven. Toch moest hij zijn introductie beknopt houden omdat zijn houten beelden zelf het verhaal vertellen… Daarmee was het even de balans zoeken tussen ‘de woorden en de beelden’ deze middag. Kees ronde af met een korte introductie van de bekende schrijfster, publiciste en filosofe Désanne van Brederode.

Désanne hield een boeiend maar zeker niet een makkelijk verhaal over de  ommekeer die een mens kan mee maken op zijn/haar levenspad waarbij ‘kunnen’ en ‘moeten’ om concurrentie strijden. Zij gaf daar verschillende voorbeelden van waarbij de detective die op zoek is naar de waarheid die middag maar één van de vele was. Mij duizelde het af en toe een beetje omdat in haar verhaal duidelijk werd dat ‘het apocalyptische’ in 20 eeuwen zoveel uiteenlopende betekenissen en connotaties heeft gekregen en de Bijbelse uitleg er maar eentje is van velen die in omloop zijn. Natuurlijk werd door Désanne de grote wereld erbij gehaald, dat doen filosofen vaker, al is het maar om te laten zien dat wat er in Syrië en Ukraine gebeurt niet zover af staat van de verhalen en visioenen uit de Apocalypse. Moeten wij deze gebeurtenissen zien als ‘de ommekeer’ waar Openbaringen over spreekt? Ik durf daar geen ja op te zeggen al was het maar omdat Désanne ’s  verhaal daarvoor te veel nuances en tegenargumenten bevatte. Zijn wij aanbeland in een bijzonder tijdsgewricht? Ja, dat laatste is zeker het geval, als ik Désanne’s verhaal goed heb begrepen.

Moeten we nog iets weten over de beelden zelf? Die vertellen ieder een eigen verhaal. Voor mij als eenvoudige toeschouwer hielpen de inleidingen en werd het voor mij makkelijker om de beelden in hun spirituele context beter te begrijpen… voor zover begrijpen hier een toereikend woord is.   

Kees’  beelden drukken stuk voor stuk iets bijzonders uit. Je kan er personen in zien: een zwangere vrouw, een krijger, een zittend symboolfiguur met vleugels, en ieder vertellen ze een eigen verhaal. De bordjes er onder met b.v. ‘Filadelfia’ helpen de kijker daarbij. Bij een nadere blik valt op hoe mooi het lijnenspel in het hout is, dat wordt gebruikt door de kunstenaar om iets te suggereren wat je pas ziet als je langer kijkt: haar van een vrouw dat lijkt door te groeien tot de grond, het is maar een voorbeeld. Of een engelachtige figuur die bijna wordt opgetild van de grond door de boog die hij in zijn rechterhand vasthoudt. Het zijn maar interpretaties, maar toch…  Wat op mij als kijker vooral indruk maakt is dat de beelden meer zijn dan ‘losse houten mensfiguren’ en allemaal staan voor ‘iets’ dat in de Apocalypse op verschillende manieren wordt beschreven. Je blijft dus na afloop zitten met vragen, maar die vragen hebben een functie om de diepere laag van de Apocalyptische visioenen beter te duiden en te doorgronden. Ik weet niet of mij dat 100 % is gelukt in één expositie. Het Apocalypische avontuur lijkt me ook te veel omvattend om in een middag te doorgronden.

Geanimeerd en gezellig was het na de opening van de expositie zeker, want je hebt met deze beelden en de inleidingen genoeg stof voor gesprek met bekenden en met vreemden. Voor wie het nog niet weet: deze houten beeldenstorm is 4 weekenden te zien en te bewonderen dus aarzel niet. Voor wie zoekt: Eendrachtsweg 70 is niet moeilijk te vinden: recht uit het station een kwartier wandelen; het heilige getal 7 aan de gevel gaat schuil onder de bladeren, dat wel.

Jaco Tavenier

0 reacties

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.